روزی شرکت بزرگی که بعد از انقلاب با مدیریّت دولتی اداره می شد از من دعوت کرد در یک پروژه صورت وضعیّت قطعی به نحوی تهیه کنم که آنها مورد نیاز شان بود.
مدیر عامل آن شرکت با من آشنایی داشت و بر اساس شناخت قبلی از من دعوت کرده بود در پروژه ای که به اشکال برخورد کرده بودند برای رفع اشکال با آنها همکاری نمایم. موضوع را جویا شدم، ایشان توضیح دادند که گویا در سال های اخیر برای احداث یک سد خاکی حایل طرفین رود خانه ای در شرق کشور قرارداد بسته اند، ولی به علّت عدم همکاری مهندسین مشاور موفّق به اجرای آن نشدند. مهندس مشاور ایشان را خلع ید کرده و ماشین آلات و وسایل کارگاه را به نحوی توقیف کرده است و در پی استرداد اضافه پیش پرداخت می باشد. و می خواستند صورت وضعیتّی تهیّه بشود که مابه التفاوت پیش پرداخت را پس ندهند.
مبلغ پیش پرداخت و مقدار کارکرد را سئوال کردم، گفتند مبلغ دریافتی پیش پرداخت ۵۰۰ میلیون تومان می باشد و مقدار کارکرد نیز ۱۵۰ میلیون تومان صورت وضعیّت شده است! از شنیدن این مطلب بسیار متعجب شدم و گفتم فکر می کنید چه طور می شود کار ۱۵۰ میلیون تومانی را تبدیل به ۵۰۰ میلیون تومان کرد؟! این کار به هیچ وجه ممکن نیست .در حین صحبت چشمم به کتابی قطور و بزرگ افتاد و با کنجکاوی پرسیدم این کتاب چیست؟ ایشان جواب دادند که قرارداد پروژه است. پرسیدم مگر پروژه بین المللی است که چنین قراردادی دارد؟! پاسخ دادند که بلی این، یک قرارداد بین المللی و با سرمایه (هزینه) بانک جهانی است که با مجری ایرانی بسته شده است. وقتی این مطلب را مطرح کردند موضوع برای من بسیار متفاوت شد و به نظرم رسید میتوانم آن کار را قبول کنم.
قراردادی نوشتیم و من قرارداد پروژه را توأم با یک سری از نقشه های پروژه برای مطالعه گرفتم. قرارداد اصلی به زبان انگلیسی بوده که ظاهراً آن را با هزینه زیادی ترجمه کرده بودند. من ابتدا ترجمه قرارداد را مطالعه کردم و به نظرم رسید که احتمالاً مترجم در نتیجه عدم آگاهی به اصطلاحات فنّی بعضی قسمتهای اصلی و اساسی متن را غلط و نامفهوم ترجمه کرده است. لذا در مراجعه ی بعدی به شرکت اصل قرارداد به زبان انگلیسی را نیز گرفتم و پس از مطالعه دقیق قرارداد متوجّه شدم که متاسفانه حدسم درست بوده و در خیلی موارد متن انگلیسی قرارداد کاملاً متفاوت با متن ترجمه شده می باشد. و تأسف مضاعف از اینکه در طول مدّت قرارداد هم کسی به این مطلب توجّهی نکرده! و از طرف دیگر پروژه یک مهندس مترور آگاه هم نداشته است.
پس از مطالعه قرارداد و سایر مدارک مربوطه شروع به تهیّه صورت وضعیّت نمودم. اولّین صورت وضعیّت را تنظیم کردم که رقم آن معادل هفت میلیارد تومان شد. رقم آنقدر درشت بود که کسی متوجّه آن نمی شد و همه به نوعی با بی تفاوتی از آن رد می شدند. ولی رقم واقعی بود، به طوریکه وقتی صورت وضعیّت تکمیل و به مشاور ارسال گردید، مهندس مشاور هم هیچ نوع عکس العملی نسبت به صورت وضعیّت ارسالی نشان نداد….ادامه دارد.
