آموزش گام به گام متره بر آورد، گام ۱۳۹، متره بر آورد سد سازی ( سدهای خاکی )

با نام و یاد خدا و برای خدا.

پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.

متره بر آورد سد های خاکی ( ۱ )؛

در گام ۱۳۶ در رابطه با سد سازی مطالبی مطرح گردید، و در باره مطالعات اولیّه سد سازی و طرح آن مختصری بحث شد، و اینک در رابطه با متره سد سازی مطالبی مطرح می شود:

همانطور یکه بار ها شرح داده شده برای متره کردن هر سازه ای اولّین کاری که باید کرد مطالعه دقیق نقشه های مربوطه و درک و تجسّم آنها هست، وقتی که نقشه ها دقیقاً مطالعه گردید پس از آن متره کردن آنها کار ساده ای خواهد بود، منتهی آشنائی با قیمت آیتم ها هم لازم هست،که متره بر اساس نوع قیمت آن آیتم انجام پذیرد، از آنجائیکه سد سازی شامل اکثریّت کارهای عمرانی هست از قبیل خاکبر داری و خاکریزی و راه سازی و پل سازی و ساختمان سازی و غیره، لذا بایستی هر قسمت را با فهرست بهای همان قسمت متره نمود، مواردیکه در متره سد سازی پیش می آید به شرح زیر می باشد:

۱ – کندن و ریشه کن کردن درختان و گیاهان محل آبگیر سد و خود سد.

۲ – برداشتن خاک نباتی موجود در منطقه سد و مخزن سد و انبار کردن آن در یک محل مخصوص برای استفاده کارهای کشاورزی؛ در این زمینه با توجّه به ارزش خاک نباتی، و اینکه به طوریکه مطرح می شود تولید هر یک میلیمتر خاک نباتی یک میلیون سال طول می کشد، به همین دلیل بایستی در جمع آوری و نگهداری آن همّت گماشت، در این زمینه علاوه بر ارزش خاک نباتی، وجود خاک نباتی در محل آبگیر سد منطقی نمی باشد. متأسفانه در جامعه ما بخصوص بعد از انقلاب توجّه به ارزش خاک نباتی کاملاً نادیده گرفته می شود.

۳ – خاکبرداری دو سر سد ( ریشه سد در دو طرف ) طبق نقشه طرح و نقشه توپوگرافی و رقوم پروژه مربوطه؛ با تهیّه پروفیل های عرضی عملیّات خاکبرداری متره می گردد. ( خاکبرداری، تسطیح و کوبیدن بستر )متره می گردد.

۴ – بستر سازی سد؛

۴-۱ – کف بستر به اندازه تعیین شده در طرح بر اساس پروفیل های عرضی خاکبرداری گردیده و تسطیحو کوبیده می گردد، که بر اساس آن محاسبه می شود.

۲ -۴ – بستر سد که بر اساس مقاومت زمین بستر طرّاحی می گردد، که اغلب رادیه بتونی توأم با میل گرد به اضافه شمع ریزی انجام می گردد، البتّه در صورتیکه بستر زمین خیلی مقاوم بوده باشد که در آن حالت رادیه بتونی اجرا نمی شود. به هر صورت متره آن طبق نقشه حساب می شود.

۳ -۴ – شمع ریزی؛ برای تقویت بستر در زیر رادیه شمع هائی تعبیه می شود، یعنی چاه هائی به عمق های موردنیاز در بعضی موارد به عمق چهل متر یا بیشتر کنده شده و توأم با آرماتور بندی بتون ریزی می شود، به طوریکه عملاً رادیه روی شمع ها قرار می گیرد، که به همین ترتیب هم متره آن تنظیم می گردد. در مورد قیمت آرماتور بندی در چاه های شمع ریزی با آرماتور بندی در قسمت های دیگر ساختمان متفاوت بوده و هزینه زیادی بر می دارد، لذا بایستی قیمت متفاوت تری نسبت به آرماتور بندی معمولی داشته باشد، که مطمئناً در فهرست بهای مربوطه ملحوظ می گردد.

۵ – انحراف آب رودخانه در رود هائی که آب در آن جریان دارد، قبل از بستر سازی انجام می گیرد، که این عمل به فرم های مختلف انجام می شود، در صورت امکان آب از بالا تر از منطه سد منحرف گردیده و پس از ساختن سد به مسیر خود بر گردانده می شود، در مواردی که این حالت امکان نداشته باشد، در اغلب موارد کانالی به صورت بتن آرمه در بستر سد ساخته شده و آب را از طریق این کانال عبور داده و بعد عملیّات سد اجرا می شود، ( البتّهامکان دارد از طریقه های دیگری هم برای انحراف آب استفاده شود )، همه این موارد طبق طرحی که مشخّص شده و نقشه آن داده شده است، متره آنها تنظیم می گردد.

توضیح اینکه در متره بر آورد اولیّه قبل از اجرا، بر اساس نقشه های پروژه و روش اجرای تهیّه شده برآورد انجام می شود.

( دنباله بحث در گام بعدی ادامه خواهد داشت، انشاءلله )