با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
متره بر آورد ساحل سازی؛
متره بر آورد ساحل سازی طبق معمول بر اساس نقشه های داده شده انجام می شود، که تفاوتی با سایر قسمت های عمران ندارد، و طبق معمول طرّاحی آن به متخصّصین خودش مربوط می شود، ولی در عین حال آشنائی به موارد مربوطه جزو مواردی هست که یک مترور بایستی نسبت به آنها داشته باشد، در نتیجه سعی می کنیم در حد نیاز آشنائی، مواردی را در این زمینه مطرح کنیم.
ساحل سازی در جاهای متعدد برای منظور های مختلف انجام می شود، از قبیل؛
۱ – ساحل سازی کنار دریا ها؛ برای جلوگیری از پیش روی آب دریا در مواقع مختلف از قبیل جزر و مد، امواج سونومی های کوچک، امواج معمولی، ایجاد پارک و منطقه گردشگری، شهر سازی و سایر موارد احتمالی.
۲ – ساحل سازی رود خانه های مختلف از قبیل؛ A – رود خانه های پر آب. B- رودخانه های کم آب. C – مسیل هایعنی رودخانه هائی که فقط سیل در آنها جریان پیدا می کند.
در این مورد ساحل سازی هر یک از این رود خانه به مقاصد خاصّی ساحل سازی می شوند؛
A -در رود خانه های پر آب علاوه بر ساحل سازی ها که به دلایل آبادانی های بیشتر از قبیل جلب گردشگری، شهرک سازی، کشاورزی، پارک سازی و غیره ایجاد می گردد، بیشترین توجّه بایستی به حفظ و نگهداری آبهای رودخانه معطوف گردد. یعنی در مسیر های شیبدار شاخه هائی از آب گرفته شده و به مناطق کم آب هدایت شود، بخصوص به مناطقی که استعداد کشاورزی دارند، و در مناطق هموار و بدون شیب با ایجاد ایستگاه های سیستم پمپاژ و ایجاد کانال ها آب را به مناطق موردنیاز هدایت کرد، و در نهایت و در انتهای کانال ها چاه های عمیقی احداث کرده و آب را به زیر زمین هدایت کرد، و در محل مخازن زیر زمینی هم چاه های بهره برداری تعبیه نمود. همینطور ایجاد سد و جمع آروی آب در پشت سد، البتّه تمام موارد فوق با توجّه به سرمنزل رودخانه یعنی منطقه انتهائی رود خانه انجام می شود. بخصوص در مورد رودخانه هایی که انتهای آنها به دریاهای آزاد می رسد.
در ساحل سازی این رود خانه ها باید توجّه کرد که ساحل سازی فارغ از سامان دهی رودخانه می باشد، بطور مثال حائل سازی طرفین رودخانه و نگاه داری آن جزو ساحل سازی به حساب نمی آید.
B – در رودخانه های کم آب محافظت از آب رودخانه و بهره برداری اصولی و منطقی از آب آن و جلوگیری از هدر رفتن آب در اولویّت می باشد، و برای این کار با مطالعه دقیق و همه جانبه بایستی سیستم محافظت و استفاده بهینه از آبهای موجود رودخانه را طرح ریزی نمود، در عین حال توجّه به سر منزل این رودخانه ها هم از اهمیّت خاص خودش برخوردار است، در این رودخانه ها هم با توجّه به شرایط رودخانه ایجاد حوضچه هائی جهت نگاه داری آب می تواند مفید واقع شود، به شرطی که با توجّه به شرایط رودخانه انجام پذیرد. و همینطور سایر گزینه های نگه داری آب بایستی هم آهنگ با شرایط رودخانه باشد. ساحل سازی این رودخانه هم با توجّه به شرایط رودخانه بایستی انجام پذیرد. بخصوص در مناطقی که این رودخانه ها از شهری می گذرند، که در مسیر داخل شهر ساحل سازی شدیداً موردنیاز است، همچنین در محل گذر این رودخانه ها از مناطق کشاورزی بایستی ساحل سازی مناسب با آن منطقه ایجاد شود.
C – مسیل ها؛ در مسیل ها بخصوص در مناطق شهری بایستی گودال هایی به صورت استخر های بزرگ طبیعی، ایجاد شود تا زمانیکه سیل جاری می شود آب در آن استخر ها جمع بشود و حتّی ممکن است در محل این استخرها چاه های جذبی تعبیه شود که آب از طریق آن چاه ها به زیر زمین منتقل بشود، وسیستم پمپاژ در این چاه ها احداث شود تا در مواقع ضروری از آبهای ذخیره شده زیر زمینی استفاده شود، نقشه و طرح اجرای این استخر ها بسته به موقعیّت محل طراّحی می شود، و در کنار این استخر ها ساحل سازی انجام پذیرد، که این ساحل ها می تواند بر حسب نیاز منطقه احداث شود.
در رابطه با احداث گودال ها در امتداد مسیل ها توجّه شود که؛ این گودال ها با برداشتن خاک های کف رودخانه که غالباً خاک های مورد استفاده می باشد از قبیل شن و ماسه، خاک رس زراعتی ( در نتیجه رسوب آب سیل ها ) و یا حتّی خاک معمولی برای استفاده در خاکریزی ها می توان خاک برداری کرد و این خاک ها را در محلی دپو نموده و در زمان نیاز مورداستفاده قرار داد، محل این گودال ها که در امتداد رودخانه ایجاد می شود، بایستی شروع و خاتمه گودال به صورت شیب دار باشد، تا خطر آفرین نباشد، و طرفین این گودال ها هم به نحو امن تری حائل سازی بشود. البتّه در صورت ایجاد چنین گودال هائی بایستی کف گودال ها پس از رسوب هر سیلی، رسوب برداری شده و خاک آن که بهترین خاک برای کشاورزی می باشد مورداستفاده قرار گیرد. البتّه این گودال ها در مناطق هموار و مناطق دشتی اجرائی تر می باشد، و برای مناطق باشیب زیاد قابل اجرا نبوده و برای مناطق کوهستانی فکر دیگری باید کرد از قبیل ایجاد دیواره و س، که بسته به موارد اقتصادی برنامه ریزی می گردد.
D – ساحل سازی سد ها؛ سواحل سد ها هم مناطقی هست که استعداد و نیاز فراوانی برای ساحل سازی دارند، در درجه اوّل برای ساکنان مدیریتی سد و همچنین ایجاد مکان های تفریحی و گردشگری، قایق رانی و ورزش های آبی و غیره با توجّه به نیاز و استعداد ساحل های مربوطه بایستی ساحل سازی شوند.
در مقاله بعدی راجع به نوع ساحل سازی و کارهای مربوطه مطالبی را مطرح خواهیم کرد، انشاءالّله.
