با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
تعیین قیمت یک پروژه؛ ( ۲ )
در مقاله گذشته ( ۱ ) در رابطه با تعیین قیمت یک پروژه مطالبی مطرح شد از قبیل بحث در باره آنالیز بها، با توجّه به اینکه نیّت ما در این برنامه آموزش گام به گام می باشد، لذا بایستی از پیش رفتن به صورت کلّی پرهیز کنیم، و به این مسئله توجّه کنیم که احیاناً افرادی که در این زمینه کمتر می دانند و می خواهند اطلاّعات بیشتری داشته باشند، بتوانند از این مقالات بهره بیشتری ببرند، لذا سعی می کنیم با حوصله بیشتری پیش برویم؛ و برای این موضوع اوّل به طور کلّی در مورد تعیین قیمت تمام شده یک پروژه بحث می کنیم،
برای تعیین قیمت یک پروژه بایستی کلیّه هزینه هائی که برای انجام دادن یک پروژه خرج می شود مدّ نظر قرار گرفته و جزو هزینه های آن پروژه منظور گردد، در صورتیکه در اکثر پروژه ها خیلی از هزینه های انجام شده منظور نمی شود، به طور مثال اکثر کارفرما ها خیلی از هزینه هائی که مستقیماً خودشان هزینه می کنند به حساب نمی آورند از قبیل وقتی که از خودشان و وسیله نقلیّه شان صرف می کنند به حساب نمی آورند، در صورتیکه ارزش زمانی آنها هم مطرح می باشد، و یا در پروژه های بزرگ مثل راه سازی، فرود گاه سازی و امثال اینها که توسّط سازمانهای خاصّی ساخته می شود اکثراً هزینه هائی که کارفرما متحمّل می شود در قیمت تمام شده پروژه مطرح نمی شود، باید توجّه کرد که قیمت تمام شده واقعی یک پروژه خیلی مهم می باشد، که متأسفانه من فکر می کنم این موضوع در جامعه ما خیلی مطرح نمی باشد. خیلی وقت ها پیش می آید که یک پروژه که طرح می شود و هزینه آن بر آورد می گردد، ولی در نهایت آن پروژه به چندین برابر قیمت اولیّه تمام می شود، ولی اکثراً توجّهی نمی شود که چرا آن پروژه به چندین برابر قیمت تمام شده است.
همینطور باید توجّه داشت که هر هزینه ای به هر صورت و به هر دلیلی که برای پروژه خرج می شود بایستی به حساب پروژه منظور گردد، در این زمینه خیلی از کارفرما ها و یا عوامل کارفرما فکر می کنند که پیمانکار بایستی بعضی از هزینه ها را از کیسه خودش هزینه کرده و پول آن ها را دریافت نکند، در صورتیکه این تفکّر کاملاً اشتباه می باشد.
در مورد قیمت یک پروژه چندین حالت وجود دارد؛ در وهله اوّل قیمت تمام شده یک پروژه می باشد که شامل تمام هزینه های انجام شده بر آن پروژه می شود، ازقبیل هزینه مطالعات آن پروژه، هزینه طرّاحی ، هزینه اجرا و هزینه نظارت پروژه هست که هر کدام از این ها تعریف خودش را دارد. ولی آنچه که بیشتر مدّ نظر ماهست تعیین هزینه اجرای پروژه می باشد؛
تعیین هزینه اجرای پروژه توسّط پیمانکار و یا هر عامل اجرائی دیگر؛
در تعیین قیمت برای اجرای پروژه همانطور که در بخش ( ۱ ) هم مطرح شد؛ سه مرحله حائز اهمیّت می باشد؛ ۱ – هزینه اجرای تک تک عملیّات بر اساس محاسبه حجم آنها و آنالیز و آنالیز بهای آن ها. ۲ – هزینه بالاسری. ۳ – هزینه تجهیز کارگاه.
۱ – هزینه اجرای عملیّات بر اثاث آنالیز؛
همانطور که درمقاله ( ۱ ) مطرح شد تعیین قیمت هر فعالیّت نیاز به یک آنالیز دقیق داردکه بایستی برای هر پروژه به صورت مستقل تهیّه شود، چون پارامتر های هر فعالیّت به نسبت همان پروژه مطرح می شود، به طور مثال تهیّه آنالیز آجرکاری بایستی با توجّه به نوع نقشه و طرح آن آنالیز گردد، یعنی با در نظر گرفتن ابعاد آجرها در طرح نقشه و همچنین اندازه بند بین آجر کاری، تعداد آجر و مقدار ملات آن محاسبه می شود، و نمی توان یک الگو برای هر نوع آجر کاری در نظر گرفت، همینطور که می بینیم ساعت کار بنّا و کارگر نیز به نسبت انواع آجر ها و ابعاد آنها متفاوت می باشد، و در اکثر فعالیّت ها این موارد مطرح می باشد، باز هم به عنوان مثال در آنالیز بتن مقدار شن و ماسه بسته به تعریف منحنی دانه بندی آن و مقدار میل گردی که در بتن به کار می رود بستگی دارد، با توجّه به اینکه در محاسبه بتن ریزی به صورت عرف مقدار میلگرد از بتن کسر نمی شود، به همین ترتیب در محاسبه حجم شن و ماسه در آنالیز هم اکثراً حجم میلگرد را در نظر نمی گیرند، به طور مثال من به آنالیز بها هائی برخورد کرده ام که مقدار شن و ماسه را ۱/۴ متر مکعب برای یک متر مکعب بتن در نظر گرفته اند، که من هرچه فکر کردم نتوانستم بفهمم این مقدار را بر چه مبنائی محاسبه کرده اند، با توجّه به اینکه مقداری از حجم بتن را هم میلگرد پر می کند. با این ترتیب بایستی توجّه کرد که در تعیین قیمت فعالیّت های هر پروژه آنالیز بهای خاصّی برای آن پروژه تهیّه شود.
در مقالات بعدی سعی خواهیم کرد پس از تشریح هزینه های بالا سری و تعیین در صد هزینه بالا سری و همینطور پس از تشریح هزینه تجهیز کارگاه و نوع منظور کردن آن در قرارداد، مجدّداً در رابطه با تهیّه آنالیز بها ها بحث مفصّلی داشته باشیم، انشاءالله.
