با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
آنالیز بها. تحلیلی بر یک آنالیز بها؛
در گام ۱۰۸ در رابطه با آنالیز بها مطالبی مطرح گردید، و چند مورد از آنالیز بها های تهیّه شده به صورت الگو توسّط سازمان برنامه و سندیکای شرکت های ساختمانی در آنجا نشان داده شد. قبلاً تصمیم داشتم از آنالیز بها هائیکه برای شرکت در مناقصه ها در پروژه های بزرگ تنظیم می شود، بهره برداری کرده و آنها راهم تحلیل نمایم، ولی پس از اینکه چند مورد از این آنالیز ها را تهیّه کرده و مطالعه کردم، متوجّه شدم اشکالات و اشتباهات زیادی در آنها مشاهده می شود، که ممکن است مطرح کردن آنها پرستیژ ارگانهای مربوطه را زیر سؤال به برد، لذا از مطرح کردن آنها با نام پروژه یا ارگان مربوطه صرفنظر کردم، ولی یک مورد را بدون نام بردن از مشخصّات پروژه در زیر نشان داده و آنرا تحلیل نمودم
در این مورد آنالیز بهای بتن ۲۵ مگا پاسگال را بر رسی کردم،
۱ – در این آنالیز مقدار فضای خالی در نظر گرفته شده برای شن و ماسه حدود ۷۰ در صد به شرح زیر می باشد؛
– شن معادل ۷۳ /۰ متر مکعب.
– ماسه معادل ۵۹ / ۰متر مکعب.
– آب معادل ۲۷۸ / ۰ متر مکعب.
– سیمان حدود ۱۰ / ۰ متر مکعب.
– میل گرد ———————.
۱ – جمع معادل ۱/۶۹۸ متر مکعب. حال باید دید این مقدار حجم در یک متر مکعب چگونه جامی گیرد البتّه حدود بیست الا بیست و پنج در صد آن در نتیجه ویبره کردن فضاهای خالی را پر می کند، ولی ۴۵ در صد مازاد چی می شود؟. باید توجّه کرد که فضای خالی برای سنگ لاشه چینی ۳۵ در صد در نظر گرفته می شود.
۲ – در این آنالیز بها دستمزد های نیروی انسانی با ضریب ۵۰ در صد منظور شده است، من مفهوم این کار را نفهمیدم، آیا در این پروژه از کارگر و بنّای نصف قیمت استفاده می شود؟ به چه نحو، مشخّص نمی باشد.
۳ – در این آنالیز هم استاد کار بنّا، هم بنّای بتن کار، و هم کمک بنّای بتن کار منظور شده و قیمت گذاری گردیده است، مشخّص نیست این بتن ریزی چه نوع بتن ریزی هست که به همه این نیروها نیاز دارد، البتّه من دنبال مقدار و سایر مشخصّات بتن در این پروژه گشتم ولی متأسفّانه موفّق به یافتن آنها نشدم، در هر صورت به نظر نمی رسد که نیازی به همه این نیرو ها باشد.
۴ – در این آنالیز حمل مصالح از جمله حمل سیمان هم محاسبه شده و منظور گردیده است، در صورتیکه حمل مصالح آیتم مستقل خود را دارد بخصوص حمل سیمان که کلّاً متفاوت می باشد، و ممکن است که اصلاً تعلّق نگیرد.
۵ – در این آنالیز برای هر متر مکعب بتن معادل ۳۲/ ۰ متر مربّع گونی در نظر گرفته شده است، که من نتوانستم بفهمم که این مقدار را چگونه محاسبه کرده اند چون مقدار موردنیاز بتن برای گونی متفاوت می باشد، بطور مثال برای بتن ریزی یک شمع بتنی در جا نیازی به گونی نمی باشد، در صورتیکه برای بتن ریزی کف ها، که این نوع بتن بیشتر در آنجا ها ریخته میشود، اگرضخامت بتن ۱۵ سانتیمتر باشد، برای هر متر مکعب بتن اقلاً هفت متر مربّع گونی مورد نیاز می باشد، که اگر بشود از هر گونی هفت بار استفاده کرد، در نتیجه برای هر متر مکعب یک مترمربع مورد نیاز می باشد، و به همین ترتیب در بتون های مختلف مقدار نیاز به گونی متفاوت می باشد. ( توضیح اینکه؛ بخاطر متغیّر بودن مقدار مصرف گونی بهتر است این مورد وموارد مشابه در هزینه بالاسری و یا تجهیز کارگاه منظور گردد ).
۶ – در این آنالیز هزینه بیل هم منظورشده است، با توجّه به اینکه محاسبه استهلاک بیل خیلی ساده نیست، لذا این مورد و سایر لوازم بنّائی که برای بتن مورد نیاز، لازم است، از قبیل کمچه، ماله، شمشه و تراز و غیره، بهتر است در هزینه بالاسری و یا تجهیز کارگاه منظور شده و به نسبت نیاز هم متغیّر در نظر گرفته شود، همینطور فورگون، با توجّه به اینکه در این آنالیز هم به دامپر سه تن هیدرولیکی باراننده قیمت گذاری شده و هم به فورگون.
۷ – برای تهیّه بتن فقط یک بتونیر بکار گرفته می شود، در صورتیکه در این آنالیز برای دو نوع بتونیر قیمت گذاری شده است، یعنی تهیّه کننده آنالیز هیچگونه توجّهی به الگو بودن آنالیز نکرده است، و به هر موردیکه در آنالیز اصلی بوده که به صورت الگو تنظیم شده است ، قیمت گذاری نموده است، در صورتیکه قیمت گذاری روی آنالیز اصلی( الگو ) بایستی با توجّه به روش اجرای آن عملیّات قیمت گذاری شود
در تهیّه این آنالیز آنچه که مشخّص می شود این است که هیچگونه توجّهی به نوع و محل اجرای بتن و مکان و مقدار و روش اجرای آن نشده است، چون در مناطق مختلف راندمان ساعت کار نیروهای کاری اعم از نیروی انسانی و ماشین آلات متفاوت می باشد، بخصوص راندمان ماشین آلات نسبت به همدیگر متفاوت هستند، که این مورد با شناسنامه ماشین آلات بکار گرفته شده مشخّص می گردد.
نتیجه؛ خلاصه مواردیکه در تهیّه این آنالیز بها، جلب توجّه می کند به قرار زیر هستند؛
الف – در مورد دستمزد نیروی انسانی با ضریب پنجاه در صد جای بحث دارد.
ب – آیا تعداد نفرات منظور شده در این آنالیز، همه شان مورد نیاز این بتن ریزی می باشد؟.
ج – آیا ساعت کار نیرو ها برای یک متر مکعب این بتن ریزی صحیح می باشد، یا اینکه با بررسی کردن می توان آنها را کم و یا زیاد کرد؟.
د – تعداد دستگاه هائی که در این آنالیز قیمت گذاری شده است، همه آنها در این بتن ریزی بکار گرفته خواهد شد، از قبیل دو نوع بتونیر برای تهیهّ بتن، و یا دمپر و هم فورگون برای حمل بتن.
ه – آیا راندمان و کرایه ساعتی دستگاه های مورد استفاده، مطابق با شناسنامه آن دستگاه ها در نظر گرفته شده است؟.
و – حجم مصالح تعیین شده چقدر منطقی می باشد، و چطوری برای یک متر مکعب بتن ریزی ۱/۶۹۸ متر مکعب مصالح در نظر گرفته شده است؟.
ح – مصالح و لوازمی که محاسبه آنها برای یک متر مکعب بتن ریزی مشگل و غیر قطعی می باشد را در این آنالیز منظور کرده اند، ازقبیل گونی و بیل، در صورتیکه خیلی موارد هم دیده نشده است، از قبیل شمشه و تراز و ماله و کمچه و غیره.
ط – حمل ها در این آنالیز منظور شده است، در صورتیکه حمل، آیتم مستقلّی دارد، با توجّه به اینکه حمل ها متغیّر می باشند.
ی – در تهیّه این آنالیز بها هیچگونه توجّهی به روش اجرا نشده است.
توضیح اینکه این تحلیل نظریّات شخصی من هست و کاملاً بی طرفانه تحلیل شده و هیچگونه نظر خاصّی در بین نبوده، و سندیّتی هم ندارد مگر اینکه توسّط خبرگان بر رسی و مورد تأیید قرار گیرد.
